Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας

(ΚΚΕ). Το παλαιότερο εν λειτουργία κόμμα της σύγχρονης Ελλάδας. Συγκροτήθηκε το 1918 με τη συνένωση μικρότερων πολιτικών και συνδικαλιστικών φορέων και ομίλων, με την ονομασία Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ), ενώ έλαβε τη σημερινή του ονομασία το 1924. Έπειτα από μια μακρά περίοδο ιδεολογικής και οργανωτικής αστάθειας, αναδιαρθρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ως τμήμα της Γ’ Διεθνούς και –με ηγέτη τον Νίκο Ζαχαριάδη– διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις των ταραγμένων χρόνων που ακολούθησαν, εκπροσωπήθηκε μάλιστα επανειλημμένα και στο κοινοβούλιο. Επί δικτατορίας Μεταξά (1936-41) τέθηκε εκτός νόμου και δέχτηκε ισχυρά πλήγματα από τις αρχές ασφαλείας. Στα χρόνια της Κατοχής υπήρξε η κύρια δύναμη της Εθνικής Αντίστασης και η σπονδυλική στήλη του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και της Εθνικής Αλληλεγγύης καθώς και της Κυβέρνησης των Βουνών του 1944 (ΠΕΕΑ). Μετά την απελευθέρωση αποτέλεσε τη μία από της δύο συνιστώσες του νέου εθνικού διχασμού, που οδήγησε στον πολύνεκρο εμφύλιο πόλεμο των ετών 1946-49. Κατά την περίοδο αυτή το ΚΚΕ συγκρότησε τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και πέρασε σε καθεστώς παρανομίας. Μετά την ήττα του ΔΣΕ το 1949, το ΚΚΕ –με την ηγεσία του στις σοσιαλιστικές χώρες– αντιμετώπισε πολλές διώξεις αλλά και εσωτερικές έριδες, με σημαντικότερες εκείνες της περιόδου 1955-56 (εποχή αποσταλινοποίησης) και του 1968 (διάσπαση). Νομιμοποιήθηκε και πάλι μετά τη μεταπολίτευση και ανέδειξε έκτοτε βουλευτές σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, άλλοτε μόνο του (1977, 1981, 1985, 1993, 1996, 2000) και άλλοτε στα πλαίσια συνασπισμού κομμάτων (το 1974 στα πλαίσια της Ενωμένης Αριστεράς, το 1989 και το 1990 στα πλαίσια του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου – από τον οποίο αποχώρησε το 1991).